Vixésima primeira edición (2017-2018)

Ninguén podería prognosticar fai só dez días a desoladora imaxe que se pode ver no piñeiral da praia de O Ariño, en Camariñas. Durante moitos outonos puido verse un manto de cogomelos. O venres, na expedición realizada polo comité científico de Voz Natura, apenas podían verse tres ou catro. Isto é o que contan Ramón Núñez, Antonio Prunell e José Antonio Díaz. 

As comestibles. O máis importante, á hora de agarrar o cesto e saír a colleitar cogomelos, é coñecer moi ben o produto. Recomenda José Antonio Díaz o consumo de catro variedades: níscalos, lepiotas, boletos e cantarelos. «Se nos imos a outras especies ou temos dúbidas, é mellor acudir a un experto», apunta. Non sempre é fácil establecer unha categorización exacta, pois hai infinitas variables. «Dependendo da fase de crecemento uno pode atoparse cogomelos de formas moi diferentes. Non é igual un exemplar jovencito que uno máis vello, por exemplo», apunta Ramón Núñez. 

As mortais. A variedade máis mortífera -e que ademais pode atoparse facilmente nos bosques da comarca- é a amanita phalloides. «Unha soa cogomelo podería matar a dúas ou tres persoas», explica José Antonio Díaz. Hai outros tipos de amanitas nas que o principio activo daniño do cogomelo é susceptible á temperatura. Isto é, se se cociñan propiamente ou se cocen, son inocuas. «A amanita, por exemplo, que se atopa moito por aquí, é de excelente calidade, pero ten hemolisinas, que son uns compoñentes que rompen vos glóbulos vermellos do sangue. Ou bo é que aos 60 graos desaparecen. Nós consumímolas, pero non recomendamos que un afeccionado ou faga», apuntan. Hai que prestar atención aos síntomas, explican os científicos, porque parte do proceso de intoxicación inclúe un período de falsa melloría tras os primeiros momentos de indisposición. 

A recolección. A non ser que o motivo da expedición sexa o estudo dos exemplares, o cogomelo debe ser cortada polo talo e non arrancada. Deste xeito evítase danar o micelio, a capa vexetativa que está baixo terra e nutre ao fungo. Unha vez deteriorada, tarda moito en recuperarse.

A conservación. Unha cesta de vimbia é o máis apropiado á hora de depositar os exemplares que se vaian colleitando, nunca unha bolsa de plástico. Unha vez en casa, o ideal é o seu consumo inmediato, pero tamén é posible conxelalas a condición de que se sigan uns certos procesos. «A cogomelo é na súa maior parte auga, polo que se se conxela crúa, estaremos facendo xeo, basicamente. Ou mellor que se pode facer é precociñala: darlle un pequeno fervor antes de levala ao conxelador», explica José Antonio Díaz.

Coñece as variedades de cogomelos da comarca.